بیماری های ویروسی کپورماهیان
1- ويرمي كپور ماهيان (S.V.C)
يك بيماري ويروسي مسري در كپورماهيان مي باشد كه باعث تلفات بسيار بالايي در ماهيان گرمابي (كپور ماهيان) مي گردد. حداكثر تلفات بيماري در دماي 10 تا 15 درجه سانتي گراد اتفاق مي افتد و در دماي 17 درجه تلفات كاهش مي يابد.
علائم بیماری: شامل تيرگي پوست، اگزوفتالمي و بيرون زدگي چشم، آسيت و رنگ پريدگي آبشش ها و كست مدفوعي آويزان از مخرج و حالت تورم و بيرون زدگي مخرج است و ماهيان حالت بي حالي داشته و خون ريزي در آبشش ها و پوست دارند.
تمامي گونه هاي كپور ماهيان حساس بوده و انتقال بيماري بصورت افقي است. بيماري از طريق تماس مستقيم با مدفوع آلوده، ادرار و مايعات جنسي و ترشحات خارجي از ماهيان آلوده ايجاد مي شود.
2- كويي هرپس ويروس (بيماري اگزوتيك) (K.H.D)
يك بيماري شديداً مسري است كه داراي ميزان ابتلا و تلفات بسيار بالا در خانوادة كپورماهيان مي باشد. راه انتقال عامل بيماري تماس مستقيم با ماهي آلوده و مايعات مترشحه ماهي و آب آلوده مي باشد. بسته به درجه حرارت آب، درجه متفاوت بوده و ماهي مبتلا بصورت حامل و ناقل بيماري درآيد. سياست مقابله با بيماري بصورت قرنطينه سازي و حذف ماهيان آلوده به ويروس مي باشد.
علائم بيماري: شروع تلفات سريع و سنگين ،مرگ مير 24-48 ساعت پس از علايم باليني، باقي ماندن ماهي هاي آلوده و درگير در سطح آب، شناي بي حال، ضربان آبشش شديد، كاهش اشتها، شناي تحريكي قبل از مرگ، بي رنگي پوست، رگه دار شدن آبشش، مشابهت با بيماري كلومناريس، خون ريزي در آبشش، گودرفتگي چشم ها، لكه هاي سفيدرنگ در پوست، زخم جلدي ناحيه اي (گاهي اوقات)، زخم و آزردگي شديد در آبشش، كم رنگي آبشش
محدوده ميزباني: كپور معمولي، كپوركويي، كپور علفخوار، كپور طلايي معمولي، كاراس
3- بيماري رئوويروس آمور
عامل يك بيماري خون ريزي دهنده كپور علف خوار در خانواده كپور ماهيان مي باشد. بيماري زايي اين بيماري كم است و باعث ضرر هاي اقتصادي در ماهيان گرمابي مي شود. این بیماری فوق العاده مسري، درصد مرگ و مير آن 50 تا 70 درصد است دماي مناسب بروز 25-28 درجه می باشد. در اين بيماري، سپتي سمي همراه با خون ريزي شديد وجود دارد. تلفات در ماهيان انگشت قد بيشتر مي باشد. سياست مقابله با بيماري بصورت قرنطينه سازي و حذف ماهيان آلوده به ويروس پس از تأييد نهايي مي باشد.
سن ابتلا: ماهيان يكساله انگشت قد – نوزاد (بصورت معمولي و رايج)، ماهيان بزرگتر (در صورت وجود شرايط مناسب كننده)
علايم بیماری: بيرون زدگي چشم، تيرگي شديد بدن، خونريزي در قاعده باله ها، سرپوشي آبششي و حفره دهاني، تلفات شديد در دماي 25-28 درجه سانتي گراد آب، خون ريزي در سراسر عضلات، التهاب روده، خون ريزي در آبشش يا رنگ پريدگي آن، خون ريزي در كبد، طحال، كليه و روده، بزرگ شدن كبد، تورم كليه
روش هاي كنترل: واكسيناسيون، محدوديت در نقل و انتقال و جابجايي ماهي زنده، حذف عامل بيماري زا از استخر ها (بكار گيري كلرين قبل از خشك شدن استخر)، عدم رها سازي آب استخرهاي آلوده به محيط
4- آبله کپور
در دمای بالای 14 درجه سانتی گراد ایجاد می شود. شروع آن با ظهور زوائدی صاف و مات به رنگ سفید مایل به خاکستری به قطر 1 الی 2 میلی متر بر روی سطح بدن ماهی، در صورت پیشرفت بدن ماهی از این زوائد پوشیده می شوند، از دست دادن کلسیم بدن، نرم شدن بدن، به طوری که می توان دم ماهی را به سرش چسباند از علایم آن می باشد. پیشگیری از ابتلاء تنها راه موثر مقابله با این بیماری است.