بیماری های قارچی و انگلی ماهی قزل آلا
بیماری قارچی
بيماري ساپرولگنيازيس:
اين قارچ به شكل لكه هاي خاكستري مايـل بـه سفيد در روي بدن ماهي كه در زيرآب به صورت پنبه مخملي بـا رشته هاي قارچي ديده مي شود، پديد مي آيد. ضايعات در ابتدا بـه صـورت مدور است ولي بعد به تدريج به همديگر ملحق و وسيع مي شوند. گاهي كناره زخم ها به رنگ خاكستري تيره دیده می شود كه به دليل وجود مقداري لجن و آشغال و پسمانده غذايي در كناره هاي زخم است. قارچ ساپروليگنا معمولا به رنگ سفيد متمايل به خاكستري است و ظاهري خزه مانند دارد.
پيشگيري و درمان: بالابردن كيفيت آب ورودي و تعويض مناسب آب در پيشگيري موثراست. استفاده از فُرمالين، نمك، سولفات مس و مالاشيت گرين نيز توصيه مي شود.
بیماری های انگلی
1- کاستیا:
عفونت حاصله از ايـن انگل در بچه ماهي نورس اهميت زيادي دارد و وقتي كه كاستيا زير ميكروسكوپ مشاهده ميشود، اندازهاي برابر سلولهاي پوست ماهيان دارد، اما به وسيله متحرك بودنش از سلولهاي پوست قابل تشخيص است. آلودگي ماهي قزلآلا با كاستيا در آب شيرين و همچنين آب دريا به دفعات مشاهده شده است.
پيشگيري و درمان: روش معمول پيشگيري استفاده از فرمالين با غلظـت ppm 200 و ppm 250 براي درمان به مدت يك ساعت است.
2- ايكتيوفيتيريوس (Ich):
در شرايط درجه حرارت بالا و سرعت آب، عفونت حاد بـا این انگل گاهي باعث تلفات سنگين در ماهيان آزاد و قزلآلا ميشود. در ماهيان آلوده حالت تحريك شديدي در پوست ايجاد ميشود كه ممكن است در تمام سـطح استخر از آب به بالا بپرند، درست مانند حالتي كه اكسيژن آب كم باشد. اغلب ماهيان مبتلا خودشان را به كف و ديوارههاي استخر ميمالند.
پیشگیری و درمان: تعـويض زود بـه زود آب استخر و افزودن سرعت جريان آب در پیشگیری موثر است. بكار بردن متوالي مواد دارويي مثل سولفات مس و فرمالين به مقدار ppm 250 و اضافه كردن نمك و آهك به آب در درمان توصيه ميگردد.
3- انگل ژيروداكتيلوس (Gyrodactylus):
این انگل برروي پوست وجود دارد اما گاهي اوقات چشم ها يا آبشش ها را نيز درگیر می کند. ضايعات ژيروداكتيلوس عمدتاً برروي باله ها و پوست دیده می شود. پوسيدگي باله ها، ترشـح فـراوان موكوس در پوست و آبشش از علائم بارز ژيروداكتيلوس در ماهي قزل آلاي پرورشي است.
درمان: اين انگل را مي توان با بكار بردن فرمالين به مقدار ppm200 بـه مدت نيم تا يك ساعت از بين برد.
4- لرنه آ (Lernaea):
این انگل به وسيله سر لنگرمانند خود تا عمق چند ميلي متري عضلات ماهي نفوذ مي كند و به آن متصل مي شود.
درمان: ضدعفوني كردن با تريكلروفرم و آهك مي تواند در از بين بردن انگل موثر باشد.
5- آرگولوس يا شپشك ماهي(Argulus):
آرگولوس جانوري خرچنگ مانند است كه قادر است بر روي بدن ماهيان مختلف زندگي كند. اين سخت پوست به طور مشخص انگل ماهيان آب هاي گرم و راكد است، ولي مي تواند مشكلاتي را در مزارع پرورش ماهي قزل آلا در بعضي مناطق به وجود آورد. این جانور را مي توان بر روي هر قسمت از سطح بدن ماهي آلوده مشاهده كرد.
درمان: روش مبارزه با اين انگل مشابه انگل لرنه آ است.
6- هگزاميتا (اكتوميئوس) (Hexamita):
برخلاف ساير بيماری هاي انگلي، عفونت با هگزاميتا اغلب علائم مشخصي به غير از افزايش مرگ و مير ندارد. انگل در روده قرار دارد و باعث خون ريزي در اين عضو مي شود و بعضأ به حدي است كه روده و منطقه مخرج آشكارا قرمز رنگ مي شوند. معمولا تلفات بيش از 10 درصد از كل ماهيان در روز نيست و ماهيان آلوده حالت عصبي شديدي نشان مي دهند. ماهياني كه آلودگي كمتري دارند حالت كسل و بي حالی دارند و اغلب سياه رنگ هستند و اشتهايشان كاهش مي يابد. وقتي روده چنين ماهياني باز مي شود ممكن است حاوي مايع شفاف يا مايل به زرد باشد.
درمان: استفاده از كاربازونوكسيد Carbasonoxyde با غلظت دو درصد دوبار در روز به مدت پنج روز همراه غذا موثراست.
7- ميكروسپوريده (Myxosporidia):
اين انگل كليه بافت هاي بدن ماهي را آلوده مي كند و صدمات زيادي از طريق خراب كردن بافت ها به وجود مي آورد. این آلودگي ممكن است مستقيماً توسط اسپورهايي (هاگ ها) كه به وسيلهی ماهي آلوده توليد مي شود، به ماهي سالم منتقل شود.
درمان: علاوه بر استفاده از آهك جهت ضدعفوني مي توان از روش درماني بيماري قبلي براي اين انگل استفاده كرد.
8- دیپلوستوموم (Eye Fluke):
در ماهيان مبتلا به عفونت انگل چشمي (ديپلوستوموم)، در يك يا هر دو چشم كدورت مايل به سفيد يا خال و لكه هاي سفيد مشاهده مي شود. اين بيماري اشكال و درجات متفاوتي از كوري ايجاد مي كند. معمولا ماهيان آلوده سياه رنگ هستند و در كنار استخر شنا مي كنند كه به سادگي به وسيله پرندگان ماهيخوار صيد مي شوند.
پيشگيري و درمان: دور كردن پرندگان از اطراف حوضچه هاي ماهي، حذف حلزون هـا و ضدعفوني كردن استخر با استفاده از سولفات مس و آهك در مبارزه با انگل موثر است.