بيماري هاي تغذيه اي و محيطي ماهی قزل آلا
1- كمبود ويتامين B1و B5:
کمبود ويتامين تیامین (B1) و اسيد پانتوتنيك (B5) در غذاي ماهي سبب ايجاد عارضه كمبود ويتامين و صدمه به بافت آبشش ها مي شود. كمبود ويتامين تيامين باعث دژنراسيون مغز مي شود كه متعاقب آن از دست رفتن تعادل، تشنجات عصبي، خونريزي اطراف چشم و كوري را سبب مي شود. كمبود اسيدپانتوتينك در صورت بروز موجب چسبيدن لاملای آبشش به يكديگر و در نتيجه نقص در فعاليت هاي عادي تنفسي آنها ايجاد مي شـود.
2- بيماري تورم كبد (هپاتوم):
هنگامي كه در جيره غذايي ماهي گلوكز زياد شود تا اندازهاي سبب دفع مي شود (همانند بيماري ديابت در انسان) و از آن جا كه ماهيان انسولين كافي ندارند، بنابراين ذخيره گليكوژن در ماهي ايجاد مشكل ميكند و گليكوژن اضافه در كبد ذخيره مي شـود. از طرف ديگر چون گليكوژن در كبد ساخته و انباشته مي شود، بنابراين شكسته نمي شود. اين امر براي توليد انرژي در ماهي قزلآلا سبب تورم كبد مي شود.
3- حباب گازي:
گازهاي نيتروژن، دياكسيدكربن و اكسيژن در حالت فوق اشباع به عنوان عامل توليد بيماري تشخيص داده شده اند. نيتروژن به عنوان عامل عمده ايجاد حباب گازي مطرح است. درجه حلاليت اين گازها با افزايش فشار هوا افزايش مي يابد ولي هرچه درجه حرارت آب افزايش يابد، حلاليت آن كاهش مي يابد. در واقع حلاليت نيتروژن در آبهاي عميق بيشتراز آب هاي سطحي است. اگر به دليلي فشار گازها در آب به طور ناگهاني كاهش يابد، گازها از حالت محلول در خون خارج مي شوند و به صورت حباب در مي آيند در اين شرايط حباب ها آمبولي ايجاد مي كنند و با انسداد عروق سبب مرگ ماهي مي شوند.
4- بيماري نرمي استخوان:
مواد معدني در فعاليت هاي فيزيولوژيكي بدن ماهيان اهميت زيادي دارند. در ماهيان آب شيرين تعدادي از آنها از طريق آبشش جذب مي شوند. برداشت كلسيم به وسيله آبشش و روده صورت مي گيرد. اين عنصر براي تشكيل استخوان ها به همراه منيزيم مـورد نياز است و به نظر مي رسد فرمول هاي غذايي داراي 1/5 درصد كلسيم براي ماهيان پرورشي مناسب باشند. همچنين بهترين نسبت بين كلسيم و فسفر در يك جيره غذايي پنج به يك است. كمبود كلسيم باعث ايجاد تغييرات زيادي در فعاليت هاي متنوع فيزيولوژيكي مي شود. با اضافه كردن تريپتوفان به جيره غذايي به مدت ده روز، عوارض ياد شده برطرف می شود.
5- بيماري آفتاب سوختگي:
در ماهيان قـزل آلاي رنگينكمان اشعه ماوراي بنفش خورشيد اثرات سويي برجا مي گذارد. در برخي از شرايط اين بيماري زماني رخ مي دهد كه ماهيان مدت طولاني را در نور كم گذرانده اند و به يكباره در معرض آفتاب (به علت تغييرات هوايي يا انتقال به محيط باز) قرار می گیرند. معمولاً ماهيان بيمار، كم اشتها مي شوند و رنگ آنها به سياهي مي گرايد و با بي ميلي در حاشيه استخرها شنا مي كنند. در بررسي ماهيان بيمار فلس ها شروع به ريزش مي كنند و پوست ناحيه آسيب ديده شروع به افتادن مي كند، زخم حاصله به صورت عميق و پوسيده در مي آيد و لبه قرمز زخم خبر از پيشرفت آن به بافت هاي مجاور مي دهد. آبشش ها نيز به علت وجود خونريزي شديد در زخم ها كمرنگ مي شوند. ايجاد سايه بان روي استخرها و اضافه كردن آنتي بيوتيك به غذاي ماهيان در درمان موثر است.